Pacyfik w ogniu 1941 -1945

Osłabienie europejskich mocarstw kolonialnych: Wielkiej Brytanii, Francji i Holandii w wyniku zwycięstw odniesionych w 1940r. przez Niemcy, wzmogły ambicje Cesarstwa Japońskiego do wyciągnięcia ręki po obfitujące w surowce posiadłości tych krajów w Azji Południowo – Wschodniej. Na przeszkodzie planom Japończyków stały jednak Stany Zjednoczone, zdecydowanie przeciwne planowanej przez Tokio ekspansji terytorialnej. W końcu 1941r. Amerykańsko-japońskie rokowania pokojowe poniosły ostateczne fiasko.

W niedzielny poranek, 7 grudnia 1941r. Samoloty lotnictwa Cesarskiej Japońskiej Marynarki Wojennej przypuściły atak lotniczy na bazę amerykańskiej Floty Pacyfiku w Pearl Harbor na Hawajach. 

Zwycięski pochód Japończyków doprowadził w pierwszej połowie 1942r. do zajęcia Hongkongu, Malajów, Singapuru, Filipin, Holenderskich Indii Wschodnich i sporej części Birmy.

Wschodzące Słońce - symbol umieszczany na sztandarze
Cesarskiej Japońskiej Marynarki Wojennej

Myśliwce „Zero”  gotowe do startu
na pokładzie japońskiego lotniskowca

"Wojna! Oahu zbombardowane przez samoloty japońskie”
- krzyczą czołówki amerykańskich gazet z XII 1941r.

Zmagania na Pacyfiku toczyły się na ogromnych przestrzeniach. Kluczową rolę odegrały w nich siły lotnicze i morskie, w tym przede wszystkim lotnictwo pokładowe.

Lotniskowce ostatecznie zdetronizowały okręty liniowe prezentując większą skuteczność „projekcji siły ogniowej” za pomocą samolotów pokładowych w porównaniu do skuteczności najpotężniejszej nawet artylerii okrętowej.W bitwie na Morzu Koralowym doszło do pierwszego starcia „pływających lotnisk”, w której flota amerykańska i japońska wymieniły ciosy wyłącznie poprzez akcje lotnictwa pokładowego. 

Punktem zwrotnym wojny na Pacyfiku stała się Bitwa o Midway, stoczona zaledwie pół roku po rozpoczęciu wojny. Od tego momentu Japończycy przeszli do defensywy, choć zaciekłe walki na tym froncie trwały aż do bezwarunkowej kapitulacji Cesarstwa Japonii w dniu 2 września 1945r. 

Bitwa o Midway

Japoński plakat propagandowy

"Hellcaty” rozgrzewają silniki przed startem z lotniskowca

Amerykański pokładowy bombowiec
nurkujący Curtiss SB2C „Helldiver”

Japońscy marynarze z mozołem rozładowują
łódź latającą Kawanishi H8K2 „Emily” 
przybyłą z zaopatrzeniem dla wysuniętego garnizonu 
na jednej z wysp Oceanu Spokojnego

Japońskie pokładowe bombowce nurkujące - Aichi D3A ''Val''

Lądowe bombowce North American B-25B ''Mitchell'' 
na pokładzie lotniskowca  USS ''Hornet''

Myśliwiec "Hellcat" na pokładzie lotniskowca

Zniszczony bombowiec Japońskiej Cesarskiej Armii Lądowej
Mitsubishi Ki-21 „Sally”

Wodnosamolot rozpoznawczy Vought OS2U ''Kingfisher'' 
podczas patrolu nad bezkresem Pacyfiku

Zniszczony japoński samolot szturmowy
Mitsubishi Ki-51 „Sonia”

Ubiór i ekwipunek pilota myśliwskiego
 japońskiego lotnictwa morskiego

Lotnictwo myśliwskie Japonii zasłynęło w początkowym okresie wojny użyciem niezwykle udanych samolotów: lekkich i zwinnych Mitsubishi A6M „Zero”, dysponujących ogromną siłą ognia. Zasięg tych samolotów był nieporównywalnie większy niż zasięg myśliwców niemieckich i brytyjskich walczących kilkanaście miesięcy wcześniej w Bitwie o Wielką Brytanię.

Japończycy wprowadzili do walki na Pacyfiku także wiele innych skutecznych samolotów myśliwskich zarówno lotnictwa morskiego jak i lądowego. 

W drugiej połowie wojny znacznie lepszymi samolotami – takimi jak np. Grumman F6F „Hellcat” dysponowali już Amerykanie.

Szczególnego znaczenia nabrało na tym froncie lotnictwo strategiczne. Na początku wojny sukcesy święciło lotnictwo bombowe Japończyków odnosząc tak spektakularne sukcesy jak zatopienie brytyjskich pancerników „Prince of Wales” i „Repulse”.

Amerykanie zasłynęli zastosowaniem czterosilnikowych samolotów bombowych operujących z baz lądowych, takie jak Boeing B-29 „Superfortress”, które ostatecznie przesądziły o złamaniu potęgi przemysłowej Cesarstwa Japonii.

Amerykański morski samolot patrolowy
Consolidated Vultee PB4Y-2 „Privateer”

Amerykański pokładowy
bombowiec nurkujący Douglas SBD „Dauntless”

Bombowce strategiczne Boeing B-29 „Stratofotress”
odegrały kluczową rolę w zwycięstwie Aliantów
na Pacyfiku w końcowej fazie wojny

Japoński myśliwiec Kyushu J7W „Shinden”
napędzany śmigłem pchającym

Samolot myśliwski Grumman F4F „Wildcat”

Słynny amerykański bombowiec 
Boeing B-17E „Flying Fortress”

Zniszczony samolot transportowy
Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej
Showa L203 „Tabby”

Od października do grudnia 1943r. nad Chinami walczył S/Ldr Witold Urbanowicz, znany as myśliwski Dywizjonu 303 z okresu Bitwy o Anglię 1940r. Latał on w składzie amerykańskiej 75 Eskadry Myśliwskiej „Tiger Sharks”.

Obraz R. Grinnella (1993r.) przedstawia moment zestrzelenia przez Urbanowicza dwóch japońskich samolotów myśliwskich Oscar nad m. Nanchang w Chinach 11 grudnia 1943r., czym uratował życie swemu dowódcy mjr. Elmerowi W. Richardsonowi. Z powojennych, opublikowanych wspomnień Urbanowicza wynika, że nad Chinami zestrzelił jeszcze 5 samolotów japońskich, które nie zostały jednak oficjalnie uznane

Wystawa ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego zbiorów prywatnych p. Jerzego Kołakowskiego oraz członków amerykańsko-japońskiej grupy rekonstrukcyjnej „Banzai Marine”