Pałac Branickich

Pałac znajdziemy w Warszawie, przy ul. Miodowej 6, zaś jego oficyny sięgają ul. Podwale 3, 5. Obiekt wpisany został do rejestru zabytków 1 VII 1965 roku. Niegdyś stanowił jedną z najbogatszych rezydencji magnackich w Warszawie.

 

W XVII wieku w tej lokalizacji znajdowała się posiadłość rodziny Sapiehów, później zakupiona przez Stefana Mikołaja Branickiego. W latach 1943 – 1950, wg projektu arch. Jana Zygmunta Deybel’a wzniesiono pałac dla hetmana wielkiego koronnego - Jana Klemensa Branickiego. Za dekorację wnętrz odpowiadał Jakub Fontana oraz Jan H. Klemm , zaś autorem rzeźb na attyce od strony ul. Podwale jest Jan Ch. Redler.

Dwukondygnacyjny pałac zbudowano w stylu późnobarokowym, z dwiema klasycystycznymi oficynami, okalającymi rozległe podwórze od strony ul. Podwale. Pałac był potocznie znany jako Pałac Pani Krakowskiej. Nazwa ta wywodziła się od przydomku żony Jana Klemensa Branickiego – Izabelli z Poniatowskich. To dzięki urządzanym przez nią przyjęciach, pałac stanowił ważny ośrodek życia kulturalnego stolicy. 

W 1804 roku pałac został sprzedany rodzinie Niemojewskich, a rok później podzielony na 3 części i sprzedany. Właścicielem lewego skrzydła stał się Józef Pisarzewski, prawego – Schneide, a części głównej – Stanisław Sołtyk, by trafić w ręce Franciszka Salezego Potockiego. Za czasów Niemojewskich przebudowano lewe skrzydło i dobudowano dwie klasycystyczne oficyny po stronie dziedzińca. W 1817 roku pałac stał się własnością Józefa Dyzmańskiego. Podjął się on jego przebudowy, przystosowując parter od strony ul. Miodowej na powierzchnie sklepowe. Pałac był znany pod nazwą „Pod Filarami”, ze względu na daszek wsparty na słupach. A w latach 1839 – 1863 działała na jego terenie znana księgarnia i dom wydawniczy Gustawa L. Glucksberga. Jak wiać w wieku XIX pałac wielokrotnie zmieniał swoich właścicieli i wielokrotnie był przekształcany, aby w końcu stać się kamienicą czynszową, tracąc swoje początkowe wartości artystyczne. Stał się własnością Franciszka S. Potockiego, który utracił go w 1949 roku, na skutek zarządzeń opartych na dekrecie o własności i użytkowaniu gruntów na terenie m.st. Warszawy z dnia 26 X 1945 roku. 

W 1939 roku pałac został spalony w wyniku bombardowania niemieckiego, a w czasie powstania warszawskiego w dużej części zburzony. Po zakończeniu II wojny światowej podjęto jego odbudowę, wg projektu B. Zinserlinga (1947 – 1953), odwołującego się do widoku pałacu uchwyconego przez Canaletta. Na attyce pałacu umieszczono rzeźby, a skrzydła boczne wiernie odbudowano. Od czasu odbudowy w pałacu mieściły się różne instytucje - Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego, później – Komitet Nauki i Techniki, Ministerstwo Nauki Szkolnictwa Wyższego i ostatecznie Urząd m.st. Warszawy, do czasu gdy władze stolicy zawarły ugodę dotyczącą warunków zwrotu nieruchomości spadkobiercom Potockiego. Pomieszczenia pałacowe będą podlegać wynajmowi.

Pałac składa się z trzech części – korpusu głównego (leżącego tyłem do ul. Miodowej) oraz z dwóch przylegających do niego skrzydeł bocznych, między którymi znajduje się dziedziniec honorowy (od strony ul. Podwale). Na osi głównej, ze strony frontowej znajdziemy 4-kolumnowy portyk toskański zwieńczony figurami alegorycznymi podtrzymującymi kartusz herbowy. Od ulicy Podwale posiadłość ma trójprzelotową bramę z bogatym wystrojem, a wejście od tej właśnie strony wciąż ma zachowaną parę dwukomorowych gaśników na pochodnie.

   

  

  

   

    

   

   

   

   

   

   

Źródło:

internet