Palmiry - Powstanie Styczniowe 1863r.

Puszcza Kampinoska w 1863 roku - Powstanie styczniowe

W końcu XVIII w. Polska nie istniała na mapie Europy. Jej ziemie, zgodnie z traktatami rozbiorowymi z 1772 r., 1793 r. i 1795 r., były podzielone między 3 państwa zaborcze: Rosję, Prusy i Austrię. Polacy nie zrezygnowali jednak z nadziei na przywrócenie suwerennej Rzeczypospolitej w dawnych granicach. W XIX w. jednym ze zrywów niepodległościowych było powstanie przeciwko rosyjskiemu zaborcy, które wybuchło 22 I 1863 r.

Legenda tego wystąpienia przetrwała dziesięciolecia i miała duże znaczenie w kształtowaniu postaw patriotycznych wielu pokoleń młodych Polaków. W latach niemieckiej okupacji 1939-1944 odwoływali się do niej uczestnicy polskiej konspiracji. Przy grobach powstańców 1863 r. na terenie Puszczy Kampinoskiej odbywały się ich tajne spotkania i zbiórki; składano przyrzeczenia i żołnierskie przysięgi.

Powstanie Styczniowe to ważny okres w dziejach puszczy. Już w ostatnich miesiącach 1862 r. lasy były miejscem schronienia i przygotowań do zrywu oraz gromadzenia broni. W planach powstańczego dowództwa stanowiły jeden z głównych rejonów koncentracji sił.

Na przełomie 1862/1863 r. przybywali tutaj głównie młodzi ludzie z Warszawy, którzy obawiali się poboru do wojska (zaplanowany na noc 14/15 stycznia). Anonimowy poeta pisał:

„Hej, rodacy, kto u wroga nie chce szukać losu, komu święta wolność droga, spiesz do Kampinosu".

W połowie stycznia 1863 r. w kompleksie leśnym było ok. 1000 osób, niezorganizowanych i z małą ilością broni palnej. Większość uzbrojona tylko w siekiery, kosy lub kije. Organizacją oddziału partyzanckiego zajął się Zygmunt Padlewski, który wraz ze swym sztabem rezydował w Kampinosie. Wsparcia udzielała mu miejscowa ludność. 18 I 1863 r. na wieść o obławie zorganizowanej przez Rosjan opuścił z powstańcami rejon puszczy. Wkrótce Padlewski został schwytany i rozstrzelany. W lutym na dowódcę nowego oddziału („Dzieci Warszawy") wybrano Walerego Remiszewskiego.

14 IV 1863 r. doszło do starcia pod Budą Zaborowską (obecnie Zaborów Leśny) około 300-osobowej grupy Remiszewskiego z silną kolumną żołnierzy rosyjskich. W zaciętym boju zakończonym klęską Polaków zginęło ok. 150-200 powstańców, w tym ich dowódca.

76 poległych jest pochowanych w Mogile Powstańców 1863 r. w Zaborowie Leśnym; pozostałych pochowano na okolicznych cmentarzach.

Po porażce nie zaprzestano walk na terenie Puszczy Kampinoskiej, ale do większych potyczek już nie doszło. Rosjanie wyłapywali ukrywającą się młodzież i pojedynczych, rannych powstańców. Schwytanych wieszano na sośnie w pobliżu wsi Górki Kampinoskie oraz na dębie w uroczysku Wystawa koło Bielin. Miejscowa ludność chowała pomordowanych na cmentarzu parafialnym w Kampinosie, a drzewom nadała nazwę - „Powstańców 1863 r". Powstanie Styczniowe upadło, ale pamięć o nim przetrwała wśród mieszkańców puszczańskich wiosek, którzy opiekowali się powstańczymi mogiłami, stawiali krzyże i pamiątkowe tablice

Błogosławieństwo przed walką

Bitwa pod Babicami (Budą Zaborowską) - 14 czerwca 1863 rok

Testimonium autentyczności 23 krzyży, wykonanych z Sosny Powstańców 1863 r. 

(obumarła w 1984 r.) i poświęcenia ich przez Prymasa Polski kard. Józefa Glempa - 7 lipca 1994r.

 Powstańczy poczet sztandarowy witany przez mieszkańców miasteczka

 Dowóz żywności do obozu powstańczego

 Obóz powstańczy w lesie - przywitanie nadjeżdżającego oddziału

 Publikacja z 1933 roku z notami biograficznymi weteranów Powstania Styczniowego

Sosna Powstańców 1863 rok, lata 20-te XX wieku

Marcjan Rzygałowski - powstaniec 1863 rok z Puszczy Kampinowskiej. Biogram jednego z ostatnich uczestników niepodległościowego zrywu, umieszczony w rocznicowej publikacji 1933 rok.

Dąb Powstańców 1863 rok - świadek historii i pomnik przyrody. Jego wiek jest szacowany na około 300 lat.